IBS-SINDIRIM SISTEMI RAHATSIZLIGI NASIL TEDAVI EDILIR-NE YEMELI?

Sindirim sistemi hastalarına altın öneriler
Hazımsızlık varsa keçi sakalı, kimyon, zencefilden, kabızlık varsa keten tohumu, kırmızı karaağaç, pırasa, erik, kiraz, kayısıdan şaşmayın.
Kronik bir hastalık olan İrritable Bağırsak Sendromu’nun tedavisinde beslenmenin yani diyetin çok önemli olduğunu vurgulayan Beslenme Uzmanı Arzu Gökmen: Hazımsızlık ve şişkinlik varsa keçi sakalı, kimyon, zencefilden yararlanın. Kabızlık varsa keten tohumu, kırmızı karaağaç, pırasa, erik, kiraz, kayısıdan şaşmayın.
Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Beslenme ve Diyet Uzmanı Arzu Gökmen; kronik bir hastalık olan irritable barsak sendromu (İBS), sinirsel kolit ve spastik kolitle ilgili bilgiler verdi:
İrritable Bağırsak Sendromu (İBS) nedir?
İBS’yi; bağırsak alışkanlığınızda altta bir hastalık olmadan meydana gelen değişiklikler olarak tanımlayabiliriz. Sindirim sisteminizde siz çoğunun farkında olmadan her gün yüzlerce olay oluyor ve her gün ya da sıklıkla değişken şekillerde birçok şikayetiniz olabiliyor. İBS’nin birden fazla tanımı vardır: Spastik kolit en sık bilinen adı olmakla beraber, spastik kolon, İrritable Bağırsak Sendromu ve huzursuz (hassas) bağırsak sendromu olarak da adlandırılır. Halk arasında ise ‘sinirsel kolit’ olarak bilinir.
İrritable barsak sendromunun tedavisinde beslenmenin önemi nedir?
İBS hastalığının nedeni tam anlaşılamadığı için belli bir tedavisi de yoktur. Tedavide birçok seçenek vardır. Bunların tamamına ‘bütünleyici tedavi’ diyebiliriz. Tabi ki ilaç (farmakolojik) tedavi her zaman var; önemli ve tedavinin temelidir, ama artık beslenme yani diyet, katkı yani destek ürünleri, bitki tedavisi (yani fitoterapi), egzersiz ve beyinsel (zihinsel) tedaviler de giderek önem kazanıyor. Dolayısıyla tüm tedavi seçenekleri bir doktor eşliğinde gözden geçirilmelidir.
İBS’de beslenmenin nasıl bir etkisi var?
Hastanın şikayetlerinde beslenmeye bağlı olarak tüm İBS bulguları ortaya çıkabilir ve hayatınızı alt üst eden bu şikayetler bir ömür boyu sürebilir. Bu yüzden tedavide beslenmeye yani diyete kesinlikle çok önem vermek gerekiyor. Hastalara hemen ilaç yazmak yerine, beslenme önerilerinde bulunuyoruz.
HASTAYA ÖZEL PROGRAM
Beslenme önerilerini nasıl belirliyorsunuz?
Tüm tedavi seçeneklerini hastaya göre ayarlıyoruz. Yani ne seviyorsanız ya da asla yemedikleriniz neler, çalışma şartlarınız ne ise ve nasıl egzersiz için zaman yaratırsınız; tüm bunları konuşarak, size uygun ve size özel pratik öneriler belirliyoruz. İşin ana fikri hemen ilaca sarılmıyoruz; diğer tüm seçenekleri tartışıyoruz sizi her yönde iyi hissettirecek beslenme düzenini ayarlayıp egzersizler önerip hayatınızı kolaylaştırıyoruz.
Şişkinliğe karşı bitkisel çözüm
•    Şikayetleriniz arasında daha çok hazımsızlık varsa: yani hazmedemiyorum, şişkinlik, gerginlik, baskı, dolgunluk, tokluk v.b var diyorsanız: Keçi sakalı, kimyon, papatya, zencefil, nane, yıldızanasonu, zerdeçal, anason, adaçayı, kekik, rezene, civan perçemi, tarçın, kişniş, çörekotu, defne, melisa, biberiye, papaya
•    Hazımsızlıkla beraber ağrılarınız da varsa: Rezene, kimyon, yıldızanasonu, civan perçemi, kekik, adaçayı, biberiye, lavanta, zerdeçal, nane
•    Kabızlık ön planda ise: Ketentohumu, kırmızı karaağaç, pırasa, erik, kiraz, üzüm, zeytinyağı, fesleğen, ıspanak, kayısı, incir, hurma, yeşil çay, meyan
•    İshal ön planda ise: Havuç, limon, nar, melisa, kekik, keçiboynuzu, ahududu yaprakları, yabanmersini, hünnap, muz, şeftali
SAĞLIKLI SİNDİRİM İÇİN ÇAY TARİFLERİ:
•    GAZ VE ŞİŞKİNLİK İÇİN:
1-    Karaman kimyonu, rezene, anason ve kişniş meyveleri karışımı
2-    Karaman kimyonu, tıbbi nane yaprağı ve sancı otu bitkisi
3-    Kişniş, adaçayı, civanperçemi ve meyan kökü
Bu karışımları önerilen dozlarda 1-2 çay kaşığı dolusu 150-200 ml kaynamış suda 10-15 dk demleyip süzüp tüketebilirsiniz.
•    KABIZLIK İÇİN:
Rezene, papatya, sinameke, akdiken kabuğu bitkileri, kimyon, papatya ve melisa karışımları ile önerilen dozlarda aynı şekilde demlenir.
•    GASTRİK SPASM İÇİN:
Papatya, melisa, anason, rezene, tıbbi nane ve gilaburu kabuğu. Önerilen dozlarda aynı şekilde demlenir.
MEYVE SUYU VE KOMPOSTOYLA RAHATLAYIN
•    HAZIMSIZLIK İÇİN SERİN MEYVE SUYU: Bir katı meyve sıkacağında hazırladığınız ananas suyuna, taze nane veya karanfil ekleyerek nefis bir karışım yapabilirsiniz.
•    KABIZLIK İÇİN SERİN KOMPOSTO: 3 litre suya 4’er adet kuru kayısı ve inciri ufak ufak bölün, bir avuç yarısı kuru üzüm ekleyip kaynamaya bırakın. Hafif ılıyınca tarçın ekleyip buzdolabında bekletip servis edin.
LİFLİ GIDALAR GAZI AZALTIR
•    Bitkilerin sindirilemeyen hücre duvarlarına ve onlara destek olan yapılara lif diyoruz. Bunlar midede parçalanmazlar. Midede suyla birleştiklerinde şişerler. Her lifin şişme oranı farklıdır. Maalesef klasik yeme alışkanlığımızda ortalama 15 gr civarında lif alıyoruz; fakat gerçekte ihtiyaç erkeklerde ortalama 30-35 gr ve kadınlarda 25 gr civarıdır. İki türlü lif vardır:  
•    Suda Erimeyen Lifler: Su tutarak ve  sisteminin hareketlerini düzenleyerek kabızlığı engeller ve dışkının kıvamlı olmasını sağlar. Dolayısıyla ‘kar topu etkisi’ yaratır. Yani lifler su tutarak ve  içeriğiyle de birleşerek hem gazı azaltır ve hem de istenilen sürede ve istenilen kıvamda dışkı oluşturur. Dolayısıyla İBS’nin yol açtığı ve birliktelik gösterdiği hemoroid (basur), çatlak (anal fissür), divertikül ve diğer barsak hastalık risklerini azaltır. Ayrıca mide içerisinde şişerek hacim yaratır, uzun süre açlık hissi duyulmasını engeller. Kalorisi de olmadığı için kilo kontrolüne yardımcı olur. Tam-buğday ekmeği, buğday vb hububat, kepekli buğday, lahana, pancar, havuç, şalgam, karnabahar ve elma kabuğu.
•    Suda Eriyen Lifler: Suda çözünerek jel kıvamında bir yapı oluştururlar. Kan kolesterol, LDL ve total kan kolesterol düzeyini düşürür ve kan şekerinin kontrol altına alınmasında rol oynarlar. Elma, arpa, yulaf, fasulye ve diğer kuru baklagiller, meyve ve sebzeler, guar gum, pancar lifi, pektin, psilyum vardır.
bugün