HAMILELIK DONEMINDE SPOR NASIL YAPILIR?

Hamilelikte hangi ayda hangi spor yapılmalı?

Anadolu Sağlık Merkezi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Semih Akı, anne adaylarını gebelik döneminde yapacakları egzersizler konusunda uyarıyor.

Gebelik bir kadın için en büyük değişimlerin yaşandığı dönem.  Ruhsal olduğu kadar fiziksel değişimler de gebelik boyunca anne adayının yaşamını etkiliyor. Büyüyen ve gelişen bebekle beraber alınan kilolar, bel ve basen eklemlerinde gevşemeye, karın kaslarında yumuşamaya neden oluyor. Bu yumuşama ile birlikte büyüyen bebeğin basıncı, ağırlık merkezini öne doğru çekerek bel çukurunu artırıyor. Belin aşağıya doğru çekilmesi, duruşun bozulması, bel kıkırdaklarındaki yumuşama ve ayrılma gibi nedenler ağrıya zemin hazırlıyor. 

Bel ağrısının pelvik ağrı ile anne adaylarının yüzde 70’inde görüldüğünü ifade eden Anadolu Sağlık Merkezi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Semih Akı,  gebelik boyunca karşılaşılan kas ve iskelet sistemi değişikliklerini şöyle anlatıyor:
“Gebelikte bacak krampları çok sık görülür. Yeterli miktarda sıvı alınmamasına bağlı olarak kas ve eklem ağrıları da ortaya çıkabilir. Kol ve bacaklarda sinir sıkışmaları, uyuşma, elin kas ve tendon yapışma yerlerinde zorlanmaya bağlı ağrılar birçok anne adayının ortak derdi.  Nadir de olsa,  gebeliğin son aylarında kalça başı kemiğinde kemik erimesine de rastlanılabiliyor. Ayrıca kalça başı kemiğinde kanlanma eksikliğine bağlı yumuşama da ortaya çıkabiliyor.”

Egzersiz doğumu kolaylaştırıyor 
Aerobik egzersizlerinin kan basıncını düşürdüğünü, dolaşımı düzenlediğini ve varis ile pıhtı oluşumunu önlediğini belirten Prof. Dr. Semih Akı, egzersizlerin  bacak kramplarını ve bacak şişliklerini azalttığını, hatta kabızlığın bile önüne geçtiğini  söylüyor.  Prof. Dr. Semih Akı, aerobik egzersizlerin bir taraftan da anne adayının kendine olan güvenini  artırdığını ve psikolojisini düzenleyerek doğumu kolaylaştırdığını ifade ediyor.

Tüm bunların yanında, gebelik sırasında yapılan spor aktivitelerinin mutlaka hekim kontrolü altında yapılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Semih Akı,  “Koşma yapılacaksa koşulan zemin ve hava sıcaklığı dikkate alınmalı. Bisiklete binilecekse, düşme riski açısından stabil bisikletler tercih edilmeli. Yüzme ve su içi egzersizlerinde ise suyun sıcaklığının 30-35 derece arasında olmasına dikkat edilmeli” diyor. 

Prof. Dr. Semih Akı,  vajinal kanama, uzun süreli kas eklem ağrısı, nefes darlığı halsizlik, hızlı ya da düzensiz kalp hızı ve ritmi, yürüme güçlüğü, baş ağrısı, göğüs ağrısı, kas güçsüzlüğü, erken doğum riski, çocuk hareketlerinde azalma söz konusu olduğunda ise egzersizi sonlandırmak gerektiğini vurguluyor. 

Dikkat edilmesi gerekenler
Anadolu Sağlık Merkezi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Semih Akı, gebelikte hareket anlamında dikkat edilmesi gerenleri şöyle sıralıyor:

•En uygun aerobik egzersizler, yüzme, yürüyüş, kondisyon bisikleti olarak sıralanabilir,
• Otururken, yatarken dizler ve kalçalar aşırı bükük olmamalı,
• İstirahat ederken ayaklar bir destekle kalça düzeyinden yüksek olmalı,
• Öne eğilmemeli, çömelerek iş yapmalı, uzun süre aynı pozisyonda kalmamalı,
• Gebeliğin özellikle son döneminde, kesinlikle sırtüstü yatılmamalı,
• Belden ani hareketler ve dönüşler yapılmamalı,
• İki bacak birden yukarı çekilerek kaldırılmamalı,
• Sıçrama, atlama, yükseğe uzanma, ağır kaldırma yapılmamalı,
• Verilen egzersizler, ilk 15 gün için her hareketi 2-3 defa ve 5-10 dakikalık süreyle, sonraları ise gün be gün artırarak günde 15-20 dakikaya kadar olmak üzere yapılmalı,
• Fiziki bir sorun yoksa egzersizler 36. haftaya kadar devam ettirilmeli,
• Herhangi bir ağrı oluştuğunda hemen egzersiz bırakılmalı. 


Spor, herkes için sağlık sunması sebebiyle hamileler için de ayrı bir önem taşımaktadır.

Hamilelik dönemlerinde en büyük problem kişinin ağırlık merkezinin yer değiştirmesidir. Yer çekimini de düşünecek olursak omurgada postür bozukluklarını görmek an meselesidir. Bu bağlamda kişinin hamilelik süresince uzman doktor kontrolü ve uzman spor eğitmeni eşliğinde emniyetli ve en güvenli şekilde spor yapması önerilir. Sports International fitnes ve pilates eğitmeni Aslıhan Çızıkman, hamilelikte yapılacak en güvenli ve etkili egzersizleri gebeliğin dönemlerine göre anlattı. İşte aylara göre gebelik egzersizleri:

Hamileliğin ilk 3 aylık dönemlerinde kişiye hafif tempolu yürüyüşler ve omurgayı güçlendirecek stretching(esneme) tarzı sırt egzersizleri yaptırılır. İlave olarak hamilelerin pilates ve yoga gibi egzersizler yapması da gereklidir.

3-6 aylık dönemlerde dikey bisiklet, yürüyüş, hafif tempolu grup egzersizleri, pilates ve yoga seansları uygun görülür. Bu dönemde sırtüstü yatar pozisyondaki egzersizler, bebeğe baskı oluşturacağından ve bebeği oksijensiz bırakacağı için kaçınılması gereken egzersizlerdir. Bunun yerine yan ve oturma pozisyondaki hareketler anne ve bebek için en güvenilir pozisyon olacaktır. Örneğin; Kedi-deve sırt egzersizleri, quadroped(düz masa pozisyonunda iken ters kol ters bacak ileri doğru yerden kaldırmadan uzatma egzersizi)

6-9 aylık dönemler bebeğin oluşmasının son evreleri ve anne karnının en çok büyüdüğü zamanlardır. Bu dönemde bebeği korumak amaçlı sadece oturma pozisyonundaki hareketler yaptırılır, Bunun yanı sıra yürüyüş egzersizleri ve pilates seanslarına katılması doğumun daha kolay ve rahat geçmesi için son dönemlerde büyük önem taşır.

Gebelik ve sonrasında dikkat edilmesi gereken noktalar

Gebelik kadınların kas ve iskelet sisteminde değişikliklerin yaşandığı bir dönem olduğu için annede bel ve sırt ağrıları ile karşılaşılabilir. Hatta bağ dokusu gevşeyerek eklemleri kolay yaralanabilir. El ve ayak bileklerinde ödem oluşması karpal tünel ve tarsal tünel sendromuna neden olabilir. Güçlü pelvik taban kasları doğum sırasında anne adayları için önem taşır. Bu noktada başvurulacak en doğru ve güvenli egzersiz ise pilatestir.

Hamilelikte pilatese annenin gebeliğin 12. ve 16. haftası arasında başlaması ve ortalama haftada 2 ya da 3 kez doğuma kadar devam etmesi gerekir. Ancak erken doğum riski taşıyanlar, vajinal kanaması olanlar, erken memran rüptürü olanlar ve hipertansiyon gibi tıbbi problemi olan gebelerin doktorlarının onayını almasını isteriz.

Doğum sonrasında ise anne hafif ve orta tempolu egzersizler, pilates ve yoga seansları, uzun(30-45dk.) yürüyüşleri tercih edebilir. Ancak emzirme dönemleri olduğundan sütünün kalitesinin bozulmaması için yapacağı antrenmanın şiddet ve yoğunluğu düşük olmalıdır. Vücut ısısını arttırabilecek egzersizlerden kaçınmalı ve kendi vücut ağırlığı ile egzersizlerine devam etmelidirler. Bu sayede düzenli emzirme ve egzersiz ile anne yenilenerek hamilelikte aldığı kiloları kolaylıkla verebilir.KYNK:CNNTURK+INT

Etiketler:gebelik, hamilelik, hamile spor, Gebelikte egzersiz yapılmalı, spor, Kalp, Apple, çocuk, Anadolu, Kesinlikle, erken doğum, rehabilitasyon,